Redactie meestervertellers 2017

De tien van 2017

Ooit vergeten we haar misschien, want wie is onvergetelijk? Emma González is nog zo jong. Wat haar toekomst brengt, is een broze gedachte, een onvoorspelbaar leven wacht haar, de media zijn hard. Nu het gezicht van protest, haar kortgeschoren hoofdje vol verdriet is telegeniek. Maar hoe lang nog?

Toch nu, in het tijdvak van deze weken, is Emma González een opvallend symbool. Nadat Nikolas Cruz op 14 februari in een school in Florida zeventien mensen doodde, spraken velen. Maar vooral zij: ‘Aan elke politicus die geld aanneemt van de NRA, shame on you! Genoeg is genoeg!’ Op Twitter (@Emma4Change heet ze daar) had ze op 1 maart 1.150.119 volgers. De National Rifle Assiociation (Twitterslogan: When nothing less than freedom is at stake, we fight) waar ze tegen ageert: 603.920.

Emma is 18. Of 19. Daar is Wikipedia nog niet uit. Maar die eigen pagina hééft ze dus, zelfs met een quote over haar korte haren: ‘People asked me, ‘Are you taking a feminist stand’? No, I wasn’t. It’s Florida. Hair is just an extra sweater I’m forced to wear.’ Ze maakte een Powerpointpresentatie om haar ouders te overtuigen dat ze zo van de kapper mocht terugkeren. Lijkt dat een detail? Dat is het niet: Emma maakte haar punt met power.

Emma González is tegenkracht. Een woord dat de Stichting Verhalende Journalistiek inspireerde om naar 2017 terug te kijken en auteurs van 10 verhalen te bekronen met de titel ‘Meesterverteller’.

In een jaar waarin de moord op Martin Luther King herdacht wordt, vijftig jaar na Mei ’68 ook en waarin we honderd jaar na het einde van de Eerste Wereldoorlog zijn, is dat een bijzondere gedachte. Tegenkrachten – door van Dale gedefinieerd als kracht die optreedt als reactie op een inwerkende kracht – redden de wereld wellicht niet, maar ze stellen die wereld wel aan de orde. Werken erop in. Stellen het leven zélf aan de orde. Of vechten tegen de dood.

Tien keer tegenkracht.

Tien keer de kracht van tegenkracht.

Soms tegen beter weten in.

David en Goliath in wisselend succes.

Henk Blanken schreef met zijn dochter Nina Als de tijd stilstaat over hoe Kea Fogelberg, zelf huisarts en gespecialiseerd in zorg rond levenseinde, omgaat met de vraag van haar man naar euthanasie. Hij heet Hans, lijdt aan de ziekte van Parkinson en dementie, en wil vertrekken. Als arts heeft Kea al vaker euthanasie toegepast. Maar dit is haar eigen man. Hoe ga je met die kracht om? En waar vond Henk Blanken, de auteur van het verhaal, de kracht om dit te schrijven? Henk is zelf Parkinson-patiënt.

Tegenkracht is krachtiger dan de mens zelf. Wanneer alles hopeloos lijkt, soms zelfs al verloren (er wáren al 17 mensen dood in Florida), kan iemand energie vinden om te vechten. Om aan te klagen. En om – meestal met woorden, gesproken of geschreven – te duiden, te strijden, te waarschuwen.

Jeroen van Bergeijk schoolde zich om en ging als chauffeur voor Über rijden. Vechtend met de app.

Eugène H. bleef, bijna tegen beter weten in, zoeken naar zijn dochter en uiteindelijk kwàm Laura als eerste vrouwelijke bekeerling terug uit het kalifaat. Dat tekende Thomas Rueb op.

In Groningen legde Piet Hein van der Hoek in De Stille Beving vast hoe de familie Heite zich recht probeerde te houden tegen de macht van de aardgaswinning in Groningen en hoe je toch een beetje kan winnen als je alles verliest. Hoe verlies je de moed niét als je weet dat de laatste dagen van Standing Rock beleeft, voelt en – zoals Laura Stek – filmt en vastlegt.

De wereld ging niet anders draaien in 2017 en dat zal ook in 2018 niet gebeuren. Maar signalen kun je niet negeren en als iets al die tegenkrachtige verhalen van het voorbije jaar leerde, is dat verhalende journalistiek in tijden van Twitter die wereld wel verheldert. Kleine histories oprakelend of net grote actualiteit bijlichtend als met zaklamp.

Zonder het verhaal zullen zelfs twee miljoen volgers Emma González’ stem geen luidspreker geven. Dus iemand volgt haar nu al. Met camera, met microfoon of gewoon met de pen. Zoals nu alweer, in de Vlaamse en Nederlandse media, gedreven vertellers noteren en vastleggen voor een nieuwe vangst en volgend jaar weer 10 nieuwe titels van Meestervertellers.

Maar eerst deze 10 dus.

Meesterlijke verhalen gebracht door meesterlijke vertellers.

De hoofdredactie van Meestervertellers, de beste verhalende journalistiek van 2017

Rik Van Puymbroeck

Sietske van Weerden

Jacqueline Maris

Henk Bas

Redactie