De hoofdredactie was resoluut toen de verslaggever het voorstelde: een interview met Lieuwe van Gogh, bij de tiende sterfdag van zijn vader? Dat ging echt niet lukken. Onlangs nog had een collega Lieuwe willen opzoeken in Thailand. Hij had zijn subsidie al aangevraagd, het zou een van de extreme longreads worden waarin hij was gespecialiseerd. Maar ook hij was afgepoeierd, zoals al die anderen. Sinds de moord op zijn vader werd die jongen elk jaar begin november door iedereen gebeld om zijn verhaal te doen. Logisch dat hij daar geen zin in had.
Oude bekenden
Het was vooral om Van Goghs rebelsheid en vanwege de moord, waarvan de schokgolven tien jaar later nog voelbaar waren, dat de verslaggever per se een stuk over hem wilde schrijven. Maar ook een beetje omdat hij en Theo elkaar oppervlakkig hadden gekend. Van Gogh was scherp en ging soms te ver, maar was toch ook een lieve jongen. De verslaggever herinnerde zich een dronken ontmoeting in nachtcafé De Kwakbol, lang nadat de andere kroegen in de grachtengordel waren gesloten. Ze waren eind twintig, en Theo had hem pesterig toegeroepen: ‘Ben je nou nog steeds niet beroemd? Dan is het nu officieel: het wordt nooit iets met jou.’
Hugo Brandt Corstius
Later spraken ze elkaar soms bij de naburige basisscholen waar ze hun zoons naartoe brachten. Lieuwe was een paar jaar ouder dan zijn eigen zoon. Theo en hij hadden het daar weleens over Hugo Brandt Corstius, de VN-columnist die Van Gogh had bestempeld tot ‘eeuwige antisemiet’, soms ook over de inmiddels overleden VN-hoofdredacteur Joop van Tijn, maar meestal over de kinderen en hun school.
Lieuwe overhalen?
Op zoek naar een onverteld verhaal over Van Gogh was hij uitgekomen bij Lieuwe. Ten tijde van de moord een jongen en nu een man, de enige die nog een nieuw licht zou kunnen werpen op de vermoorde cineast. Een collega wees hem op de documentaire over Lieuwe van Gogh waar Doesjka van Hoogdalem aan werkte. Een interview met die vriendin en medewerkster van Theo van Gogh was ook een mogelijkheid en wie weet zou Van Hoogdalem Lieuwe kunnen overhalen om, in het belang van hun gezamenlijke film, de verslaggever een interview toe te staan.
Weinig kans
Regisseur Van Hoogdalem zou haar best doen, maar ze gaf de verslaggever bijzonder weinig kans. Tijdens hun tweede gesprek bleek daar weinig aan veranderd. Lieuwe was niet direct te bellen, mailtjes met interviewverzoeken gooide hij weg. Met filmmaakster Van Hoogdalem hoefde de verslaggever niet aan te komen, zij zou ook al elders royaal aan het woord komen.
Het derde gesprek met Doesjka van Hoogdalem verliep net als de eerste twee in opperbeste stemming. Zij liet de ruwe montage van de documentaire over Lieuwe van Gogh zien en sprak over haar bijzondere vriendschap met zijn vader. Had ze die mailtjes van de verslaggever eigenlijk wel doorgestuurd? Zeker, zei Van Hoogdalem, maar Lieuwe voelde nog steeds niets voor een vraaggesprek.
Slechtnieuwsgesprek
November 2014 naderde snel en de hoofdredactie besloot in haar wijsheid dat ‘we toch echt iets moesten met Theo van Gogh’. Er was een verhaal uitgezet over de complottheorieën over de moord, maar zou het niet ook heel mooi zijn als de verslaggever daarnaast een exclusief vraaggesprek maakte met Lieuwe van Gogh? Dat ging echt niet lukken, had de verslaggever geantwoord. En: zou een interview met Theo’s jeugdvriend Roeland Hazendonk niet een alternatief zijn? De verslaggever belde urenlang met de praatgrage schrijver van het toneelstuk Van Gogh Spreekt. Om er daarna achter te komen dat die hetzelfde verhaal ook had verteld aan twee landelijke dagbladen. Hij bereidde zich al voor op een slechtnieuwsgesprek met de hoofdredactie toen regisseur Van Hoogdalem belde: Lieuwe was alsnog bereid om naar de studio van fotograaf Jeroen Hofman te komen voor een foto en een interview.
Druk rokend
Toen de verslaggever een paar dagen later de straat in Amsterdam-Oost in fietste, zag hij de regisseur al ijsberen, druk rokend en telefonerend. Fotograaf Jeroen Hofman begroette hem zorgelijk. Nee, van Lieuwe van Gogh geen spoor. Maar hij had wél gebeld: zijn fiets was gestolen en hij was daarna in de verkeerde tram gestapt. Het leken de klassieke smoezen waarmee Lieuwe tien jaar lang onder de radar was gebleven. Net toen hij had besloten naar de redactie terug te fietsen en Doesjka van Hoogdalem al had bedankt voor haar inspanningen, kwam een taxi de hoek om scheuren. De auto minderde vaart en stopte voor de deur van de fotostudio. Een jongen in een grijs sweatshirt stapte uit. Hij rekende af met de chauffeur, zette zijn hippe groene mutsje scheef en begroette een beetje verlegen de fotograaf en de verslaggever. Een uur te laat, maar klaar voor de foto en de overbekende vragen.
