Drømmeland

Director’s statement van Joost van der Wiel

“Ik herken het verlangen van Nils naar onafhankelijkheid. Twee jaar geleden bracht dat verlangen me in een opwelling naar Noorwegen. Ik wilde weg uit de stad. Mijn telefoon verdween onderin mijn tas. Een paar dagen later zat ik op de hoogste berg die ik kon vinden. De uitgestrekte natuur was waanzinnig. Maar na een paar dagen, toen de adrenaline weg zakte, werd ik verrast door een gevoel van leegte. Daar zat ik dan. In mijn eentje. En dus kwam de telefoon toch weer uit de tas. Een beetje onwillig, maar even onbedwingbaar.

Aan het einde van die reis kom ik Nils tegen wanneer hij zijn bezittingen de bergen in aan het dragen is. Nils gaat verder dan ik, verder dan bijna ieder ander. Hij laat een uitvergrote versie zien van dezelfde verlangens waarmee ik zelf worstel.”

“Ik denk dat we nog niet overzien wat constante bereikbaarheid met ons doet en hoe we ermee om moeten gaan. Hoe groter het onbegrip, hoe grotesker de oplossing waarover we fantaseren. Ik stop met Facebook! Weg met die telefoon! Geen contact, geen stroom, geen technologie! Door deze man te zien worstelen in een situatie die je als de ultieme oplossing zou kunnen zien, wordt het mogelijk na te denken over onze wensen en angsten.

De belangrijkste beslissing in mijn maakproces nam ik vrijwel op de eerste dag. Ik besloot Nils uitsluitend te observeren en niet met hem in gesprek te gaan. Alle betekenis die hijzelf aan zijn leven in de bergen geeft wilde ik niet horen, maar zíén. Daardoor ontstond er een ander verhaal dan het verhaal waarmee hij zichzelf naar de buitenwereld presenteert, waardoor het voor mij interessant werd om er een film over te maken. Iemand die al zijn pretenties waarmaakt is een stuk saaier dan iemand die daar ontzettend mee worstelt.”

Joost van der Wiel is een Rotterdamse filmmaker. Hij laat zich vooral inspireren door wat Werner Herzog ‘Holy Fools’ noemt: Zij die verder durven gaan dan de meeste anderen, zonder noodzakelijkerwijs hun doel te bereiken, maar die in hun zoektocht wel de diepste verlangens van de mens blootleggen. In 2019 ging zijn eerste lange documentaire Drømmeland in bioscooproulatie.

Drømmeland speelt zich af op het spanningsveld tussen natuur en maatschappij. In mooie scènes wordt het romantische idee van een leven buiten de maatschappij getoetst aan de realiteit: hoofdpersoon Nils leeft afgezonderd van de maatschappij, maar is tegelijkertijd verbonden met diezelfde maatschappij door zijn tablet, laptop en telefoon. De documentaire raakt hiermee aan een belangrijke vraag van deze tijd: kunnen we nog zonder technologie, sociale media en alle prikkels in de maatschappij leven, ook al zouden we het willen?

Naast dat we visueel overdonderd worden door de beelden, zijn we bovendien enorm onder de indruk van de puur observerende manier van filmen van Van der Wiel.