Ingrid: “Wanneer Ibbe en ik meer dan drie jaar geleden het boek ‘In naam van de Vader’ van priester Rik Devillé lezen, vallen we achterover. 101 gedetailleerde getuigenissen van volwassenen die als kind misbruikt zijn door geestelijken. Hoe kan het dat dit zo weinig aandacht kreeg? Hoe zat het met Operatie Kelk, het gerechtelijk onderzoek naar het seksueel misbruik in de kerk? Waarom was dat nu nog niet afgerond? Het was tenslotte al meer dan tien jaar later. En hoe was het intussen met al die slachtoffers?
We contacteerden het advocatenkantoor dat heel wat overlevers vertegenwoordigt en bezochten Rik Devillé die al meer dan 30 jaar onophoudelijk strijdt voor erkenning voor de slachtoffers. Vanuit deze ontmoetingen kregen we voldoende elementen om verder onderzoek te doen. We spraken met overlevers, met betrokkenen in het onderzoek, met familieleden, met priesters. Zo ontstond het idee: een reeks over ‘kinderen van de kerk’ om een stem te geven aan diegenen die al een halve eeuw opboksen tegen een kerkelijke en juridische overmacht.
Het was voor ons snel duidelijk dat de overlevers de reeks moesten dragen en herkenbaar in beeld hun ervaringen deelden. Evident was dat niet. Hun vertrouwen winnen vroeg tijd, begrip en luisteren, veel luisteren.
We kozen bewust voor een getuigen gedreven vertelling. De reeks verhaalt hoe de overlevers alles beleven, vanaf het moment dat ze als kind werden misbruikt, de eerste getuigenissen, de reacties van ouders, omgeving en betrokkenen, tot Operatie Kelk en uiteindelijk vandaag. Door de stemmen te bundelen, cases naast elkaar te leggen, de methodiek bloot te leggen, ontwaar je een systeem van decennialang seksueel misbruik in de kerk.”
Ibbe: “Ik vond het heel inspirerend om alle slachtoffers in hun thuisomgeving op voorhand te spreken. Zo kon ik hun decor zien, de manier van praten horen, en de stiltes en aarzelingen observeren. Ik zocht tijdens die gesprekken naar raakvlakken tussen verschillende slachtoffers, een verbondenheid. Wat me snel opviel was me op dat hun kindertijd vaak was weggemoffeld. Kinderfoto’s, communieprentjes, briefjes, ze zaten in diep lades verstopt of waren zelfs verbrand. Het was duidelijk dat hun jeugd niet iets is dat geëtaleerd zou worden. Het waren verdoken levens. En die zouden we nu naar buiten brengen. Achter elk dossier, elke notitie schuilt een mens…En nog één, en nog één…
Ik heb boven alles geprobeerd zoveel mogelijk onze getuigen te betrekken in de regie. Zo vormden we een team. Ik liet hen de beelden bekijken op set, nam ze mee in mijn denkoefeningen en twijfels. Op die manier probeerden we hen zoveelmogelijk de controle mee te geven. Die was hen al zo vaak afgenomen.
De muziek, speciaal gecomponeerd voor de reeks, is heel bepalend geweest voor het zoeken naar de juiste toon. Ik had tijdens de researchfase afspeellijsten aangemaakt om het juiste gevoel te kunnen vangen. En ik kwam snel bij de jonge componiste en violiste Justine Bourgeus uit. Haar tracks zijn doorslaggevend geweest en hebben het denkproces versneld.
Het meest uitdagende was de vertelstructuur. We hadden bij aanvang van het project al beslist dat het om een vierdelige reeks zou gaan van ongeveer 50 jaar. En dat we chronologisch zouden opbouwen tussen de jaren ’50 en nu. Dat was belangrijk om het systeem van de constante onderdrukking, het institutionaliseren duidelijk te maken. Van kind naar paus. De perimeter van onmacht vergrootte. Dat was een duidelijke boog doorheen de afleveringen.
Er was massaal veel materiaal voor handen, we namen meer dan 100 uur interview op, die werden allemaal uitgeschreven. Ook meer dan 500 archieffragmenten en honderden foto’s en artikels zijn in de montagecel gepasseerd. Het was elke dag snoeien om de stam sterker te maken.‘Helderheid’ en ‘strijd’ waren als 2 kernwoorden in de montagecel tegen de muur geschreven en die de kern van godvergeten samenvatte.”
Regisseur Ibbe Daniels studeerde filmstudies in St-Lukas Brussel en de Academie van Gent. In het jaar dat ze afstudeerde werden haar twee kortfilms ‘badhuis’ (1994, super8 documentaire) en ‘soap’ (fictie kortfilm, 1995) geselecteerd voor het filmfestival van Brussel.
