Niet van de wereld

door Maarten Dallinga

Hoe is het om streng christelijk te zijn in een samenleving die steeds verder ontkerkelijkt? Welke spanningen levert dit op en hoe gaat men hiermee om? Journalist en podcastmaker Maarten Dallinga dook voor Omroep Gelderland maandenlang in de wereld van reformatorische christenen op de Gelderse Biblebelt. De vijfdelige verhalende podcastserie Niet van de Wereld is zijn verslag.

Toelichting maker

Dit project startte ik vanuit grote nieuwsgierigheid naar de wereld van reformatorische christenen op de Gelderse Biblebelt. Wat zijn dit voor mensen, en hoe is het om streng christelijk te zijn in een samenleving die steeds verder ontkerkelijkt? Omroep Gelderland, een van mijn vaste opdrachtgevers, gaf mij de kans om uitgebreid in dit onderwerp te duiken. Een groot deel van de provincie bestaat dan ook uit de bijbelgordel en er bestaan veel vooroordelen over deze gemeenschap. Refo’s (dat is geen scheldwoord, heb ik geleerd) komen al decennia geregeld negatief in het nieuws. Denk aan de lage vaccinnatiegraad of abortus. Tijdens de coronacrisis bereikte deze negatieve berichtgeving een piekje. Sommige strenge kerken besloten, tegen het overheidsadvies in, om toch vele kerkgangers te ontvangen. Er ontstonden confrontaties tussen gemeenteleden en journalisten. Mijn doel was om refo’s écht te leren kennen en te gaan doorvoelen hoe het is om refo te zijn. Dat past bij mijn bredere focus op diversiteit en vooroordelen. Ik nam een abonnement op het Reformatorisch Dagblad en kocht allerlei boeken over de refozuil. Zo maakte ik langzaamaan steeds meer kennis met deze cultuur, inclusief het jargon. Voorafgaand aan de opnames heb ik eerst twee weken veldwerk gedaan. Ik ging langs bij dominees, SGP’ers, maar ook bij afvalligen. Ik belde aan bij willekeurige huizen en kwam op die manier met meerdere mensen in contact die ik later een plekje in de podcast heb gegeven. De rode draad werd uiteindelijk een logeerweekend bij een groot refogezin in het dorp Opheusden. Ik zenderde een groot deel van het gezin en ging op zondag tweemaal mee naar de kerk. Ook de dominee spelde ik een microfoontje op. In iedere aflevering behandel ik verschillende deelthema’s, maar steeds weer komt het gezin terug. Dat geeft de luisteraar, hoop ik, houvast. Ik heb geprobeerd om van de gezinsleden echte personages te maken, zonder uiterlijkheden gedetailleerd te beschrijven. Ik vind het fijn als de luisteraar zélf een beeld kan vormen. De opnames bij het gezin waren erg intiem en hebben de serie naar mijn idee een meer documentair karakter gegeven. Ik heb talloze korte spanningsbogen ingebouwd, bijvoorbeeld rond Evert, een jongerenwerker die geweld verheerlijkte. Ook heb ik, gedoseerd, mijn eigen worsteling met het gedachtegoed van refo’s benoemd en ingezet voor verdieping van de gesprekken. Belangrijk voor de vertelling was ook het muziekgebruik. Ik heb speciaal voor deze serie muziek laten componeren en produceren door Gydo Keijzer, een groot talent. De muziek – een mix van orgel- en elektronische klanken – is geen aankleding, maar essentiële ondersteuning van de verhaallijnen.

Biografie


Maarten Dallinga is zelfstandig journalist en podcastmaker. Hij maakte ruim tien podcastseries, waaronder Boven Water (NRC), Anoniem Intiem en Verstrikt (Omroep Gelderland). Met de laatste twee podcasts won hij verschillende prijzen, waaronder voor beide de Tegel. Maarten publiceert vooral over geestelijke gezondheid, diversiteit en zingeving. Hij schrijft sinds 2016 voor NRC, is dagvoorzitter en geeft podcastcoaching.

Toelichting redactie

In Niet Van de Wereld duikt journalist en podcastmaker Maarten Dallinga onder in de Nederlandse biblebelt in Gelderland. Journalistiek objectief en persoonlijk erg betrokken gaat hij leven in een gemeenschap die uiterst christelijk is. Hij praat met gezinnen en blijft er logeren, neemt deel aan erediensten. Hij analyseert hoe de waarden en normen van een streng geloof een gemeenschap afsluiten  van de rest van Nederland. Hoe verlies je jouw geloof als je opgroeit en leeft onder reformatorische christenen. Wat neem je mee naar de eenzame seculiere wereld zonder geloof. Wat verlies je door te denken, wat denk je door te verliezen? Kan je blijven geloven in onvoorwaardelijk geloven? Dallinga oordeelt niet, met begrip en respect dompelt hij de luisteraar onder in een auditieve retraite om beter te begrijpen.

Door Roeland de Trazegnies (jurylid Luisteren)

Meestervertellers

Jaarlijks brengen we de beste Vlaamse en Nederlandse verhalende journalistiek in beeld, tekst en geluid digitaal samen in Meestervertellers.