Wat als leven in een revalidatiecentrum opeens je realiteit is? De vierdelige documentaire serie ‘Stuk’ legt bloot wat er gebeurt als het noodlot zomaar ineens toeslaat. Een verkeersongeval, een ongelukkige val van de trap of een hersenbloeding; het voltrekt zich binnen een seconde, maar het leven lijkt daarna in weinig meer op hoe het was. Ineens is dat lichaam stuk.
“Ik wilde graag een documentaire serie maken met stijlmiddelen die doorgaans in speelfilms en romans worden gebruikt. Ik zocht een omgeving waar ik van uiteenlopende individuen, die zijdelings met elkaar te maken hebben, hun verhaal kon vertellen. Gezamenlijk zouden deze mensen een groter verhaal vertellen over de mooie kanten alsook de tragiek van het leven. Het revalidatiecentrum bleek een zeer geschikte plek om een mozaïek-serie te maken.”
“Om op een zo aansprekend mogelijke wijze in het leven van de hoofdpersonen te komen, is bij ieder onderdeel van het filmproces gekeken hoe dit zo expressief en verbeeldingsrijk ingezet kon worden. Zo moest de voiceover, of liever vertelstem, een zekere literaire kwaliteit hebben (en heen en weer kunnen bewegen tussen gepaste afstand als verregaande inleving). Waar mogelijk gebruikten we licht; de rails & dolly gingen altijd mee zodat er zeer gerichte camerabewegingen konden worden gemaakt. We projecteerden oud videomateriaal van hoofdpersonen op muren van hun kamers om een directe link te scheppen tussen hun oude en hun nieuwe leven. Ook de slow-motion stand en de door Bernhard Joosten gecomponeerde muziek werden ingezet om de emotie en de sfeer van het feitelijke moment nog voorstelbaarder te maken. We maakten geen gebruik van de talking head-methode maar interviewden de hoofdpersonen telefonisch, met de camera op afstand zodat de kijker getuige is van een gesprek met een vertrouwde in plaats van een interview/ondervraging.”
“Mijn eindredacteur vatte het mooi samen en ik quote hem daarom graag: ‘Dit verhaal is urgent zoals een Griekse tragedie ook urgent is’. Maar eigenlijk verzet ik mij graag tegen de behoefte aan urgentie in het vertellen van verhalen. Het is voor mij geen essentieel onderdeel van een narratief en dat zeg ik niet alleen als maker maar ook als lezer/kijker/luisteraar.”
“Soraya Pol heeft eerst twee maanden in revalidatiecentrum Heliomare rondgelopen om vertrouwd te raken met het personeel. De artsen vertelden haar over de patienten en vervolgens vroegen de artsen aan bepaalde revalidanten of zij met hen in gesprek mocht gaan. Tijdens die gesprekken ontstond er wederzijds vertrouwen, vaak ook een hechte band en bleef er tot ver na de opnames nog uitvoerig contact.”
Biografie
Jurjen Blick (1972) kwam als scenarioschrijver op de filmacademie en verliet deze in 1994 als editor. Om in de jaren daarna zich steeds meer op regie (fictie en non-fictie) te richten. Dankzij het programma Waskracht! waar hij in de jaren ’90 voor monteerde en zo nu en dan een onderdeel van regisseerde werd de VPRO een vertrouwde thuisbasis. Hij maakte voor Villa Achterwerk de serie “G ênante Verhalen”, schreef en regisseerde de korte fictiefilm “Oubliette” en bedacht en regisseerde samen met Michael Schaap drie seizoenen van “De Hokjesman” (Nipkow-nominatie 2016). Eind 2017 begon hij met de opnames voor de 4-delige serie “Stuk” die de Nipkowschijf won voor beste televisieprogramma van het seizoen 2019/2020.
Toelichting redactie
Jurjen Blick heeft voor de documentaireserie Stuk een originele vertelvorm gekozen die je ook veel in de literatuur terug ziet: een voice-over in de voltooid verleden tijd die veelal de gedachten werelden van de personages beschrijft. Dat de mozaïekvertelling van de serie goed in elkaar steekt, blijkt uit de natuurlijke manier waarop het ene verhaal in het andere overgaat. De menselijkheid van personages brengt dichtbij dat een ongeluk in een klein hoekje zit: dit kan iedereen overkomen. De prachtige scènes met gevoelige gesprekken maken dit invoelbaar. We zijn bovendien zeer onder de indruk van de hoeveelheid research die voorafgegaan moet zijn aan het filmen van de serie en het mogelijk maken van de opmerkelijke voice-over.
Meestervertellers
Jaarlijks brengen we de beste Vlaamse en Nederlandse verhalende journalistiek in beeld, tekst en geluid digitaal samen in Meestervertellers.