Uitgeveegd

Wanneer journalist Philippus Zandstra dating-app Tinder installeert, stromen de afspraakjes binnen. Zijn zoektocht naar de ideale vrouw wordt al snel een regelrechte verslaving. Als hij voor een reportagereeks door Europa gaat tinderen, komt hij ook de donkere kanten van de dating-app tegen.

Proloog

Iedere maand wordt in café Brinksma in Jubbega op een vrijdag het Sokkenbal gehouden. Er is cola en limonade, en popmuziek. De schoenen moeten bij de deur uit, want dat danst wel zo fijn.

Jan heeft al de hele week uitgekeken naar het Sokkenbal. Hij loopt de zaal binnen waar vandaag nog een bruiloft was en verleden week een gymnastiekuitvoering. Er staan geen tafels of stoelen, waardoor iedereen op de grond zit. Aan de ene kant van de zaal zitten de meisjes, aan de andere de jongens. Het midden blijft leeg.

Jan zoekt zijn vrienden op en speurt ondertussen de andere kant af. Hij zag Aaltje eergisteren weer voorbijfietsen. Godverdikke wat een stuk, dacht-ie. Zou ze er vanavond… Ja, daar zit ze, met die ene vriendin van d´r. Hij gaat een beetje dichterbij staan, voor als straks de muziek aan gaat. Jan kletst wat met zijn vrienden, ondertussen Aaltje in de gaten houdend.

En daar schallen The Rolling Stones door de boxen. Hij loopt direct op Aaltje af en vraagt of ze met hem wil dansen. Ja, dat is best. Stones, Beatles, op beide gaan ze lekker. Een korte onderbreking voor een glas cola.

Buiten, als ze hun schoenen opzoeken, biedt Jan aan om mee te fietsen met Aaltje. Het is immers donker. Dat mag van Aaltje.

Bij de boerderij van Aaltjes vader stoppen ze. Aaltje moet op het raam van haar ouders´ slaapkamer tikken om binnen te worden gelaten. Ze heeft namelijk geen sleutel. Als haar moeder de deur opent, springt ze van schrik terug de slaapkamer in; staat die zoon van Trijntje en Harm daar ineens, terwijl zij een nachthemd aan heeft.

In de woonkamer praten Jan en Aaltje nog een beetje, en dan is het voor hem tijd om te gaan.

Bij de deur vraagt Jan of Aaltje de volgende keer weer op het Sokkenbal in Brinksma is.

Ze belooft dat. Een kusje volgt.

Jan fietst de drie kilometer naar de boerderij van zijn ouders fluitend terug. Volgende maand is ze er weer. Godverdikke.

Aaltje heet eigenlijk Aly van der Meer en Jan heet Zandstra van achteren. Vanaf 1970 zal Aly beide namen dragen, in 1971 van mijn zus bevallen, in 1975 van mijn broer en in 1982 arriveer ik.

Mijn leven begon dus door het Sokkenbal in café Brinksma bij de Derde Sluis in Jubbega. Met een beetje morele steun van Mick Jagger en Paul McCartney.

33 jaar later, een druilerige dinsdagavond in Amsterdam. Ik hoor aan Maria’s kant van de lijn de wind loeien.

Lees de hele longread Uitgeveegd via de website van Fosfor.

Speciaal voor de lezers van Meerstervertellers is er een kortingscode, waarmee je 50% korting krijgt op een proefabonnement van een maand. Daarmee lees je niet alleen Uitgeveegd, maar ook alle andere longreads en kun je drie e-books downloaden. De kortingscode is: jaarboekvj16.

Dit verhaal werd door een collega omschreven als een metaverhaal, aangezien aan de longread een zestal reportages vooraf ging over Tinder. Die verhalen waren in opdracht van een Belgische krant geschreven en gingen over een reeks reisjes die ik maakte door Europa. De opdracht was om via Tinder in die steden dates te regelen, als dat überhaupt mogelijk was.
Op papier was dat een briljant idee (niet het mijne, overigens), maar ik geloof dat niemand – ik ook niet – wist wat het echt zou betekenen.

Pijnlijk

Tussen de trips door leerde ik namelijk iemand kennen in Amsterdam, waardoor de aanvankelijke opzet enigszins ontregeld raakte. Daarnaast riep het hele project journalistiek veel vragen op. Had ik nog de juiste mindset voor een dergelijk participerend verhaal? Kon ik het nog wel objectief opschrijven? Had dat überhaupt gekund? En hoe zat het journalistiek-ethisch?
De verhalen heb ik uiteindelijk wel geschreven, maar leverden op persoonlijk niveau de nodige problemen op. Volgens collega’s had ik daarmee een nóg beter en persoonlijker verhaal, maar omdat het aanvankelijk te pijnlijk was om over te schrijven, heb ik dat niet gedaan. Twee maanden later benaderde Fosfor mij om er toch nog eens over na te denken. Aangezien de gebeurtenissen toen al een tijdje achter me lagen, kon ik er meer afstand van nemen. En het was een mooie manier om dit van me af te schrijven.

Journaal

Voor de longread wilde ik niet in herhaling vallen door wéér te beschrijven wat er op die trips was gebeurd, dat stond immers al in de krant. Qua anekdotiek had ik niks toe te voegen. Wat me werkelijk boeide aan die periode is wat ik toen voelde, maar ook wat online daten met iemand doet.

Sinds een jaar houd ik een journaal bij waar ik iedere dag in probeer te schrijven over wat me bezighoudt. Het schrijven werkt ordenend. Verbanden die ik eerder niet zag, worden zo zichtbaar. Is het niet op het moment dat ik schrijf, dan wel een tijdje later. Dat laatste ging ook op voor de periode dat ik reisde. Ook al snapte ik op dat moment nog niet alles wat ik ervaarde, doordat er een afkoelperiode was geweest, kon ik wél mijn notities met elkaar in verband brengen.

Ouders

Voor het verhaal koos ik voor een langere periode, die grofweg begint bij het moment dat ik Tinder voor de eerste keer installeerde en instant verslaafd raakte aan het swipen, en die eindigt als ik de app verwijder. Daarmee kon ik uit veel meer ervaringen putten dan alleen die reis. Ook de ervaringen in Nederland, als ‘normaal’ Tinderaar, kon ik nu meenemen. Daardoor begint het verhaal redelijk conventioneel, en komt het extreme, het absurde van die reis, in het tweede deel beter tot z’n recht.

Mijn ouders spelen een cruciale rol in het verhaal. Zij leerden elkaar kennen in een omgeving en een tijd waarin de keuzemogelijkheden nog geen fractie vormden van de mogelijkheden die mijn generatie dankzij Tinder heeft. Het levert niet alleen een fraai contrast op met mijn situatie, maar de passages waarin ze opduiken vormen ook een rustpunt.

Eigenlijk zoals dat in het echt ook is.

Philippus Zandstra (1982) debuteerde in 2001 in de Leeuwarder Huis-Aan-Huis met een verhaal over een computercursus voor senioren (bejaarden mag hij van zijn ouders niet zeggen). Nadien volgden nog veel meer hoogtepunten. Hij studeerde Journalistiek en Internationale Betrekkingen en schreef onder meer voor OOR, Dagblad van het Noorden en De Gitarist. Na een onderbreking van twee jaar waarin hij voor een platenmaatschappij werkte en doceerde aan de School voor Journalistiek, ging hij in 2013 weer aan de slag als freelance journalist. Tegenwoordig schrijft hij voor NRC Handelsblad, nrc.next en Nieuwe Revu.

Hallo, ik ben Philippus. Ik ben verslaafd. Philippus Zandstra stortte zich in de wereld van Tinder, een dating-app waarmee je in contact kunt komen met mensen in je omgeving. Het begon als een journalistiek project; een reportagereeks over Tinder in het buitenland. Maar het liep uit de hand op het moment dat Philippus via Tinder in een serieuze date terechtkwam. Hoe ga je als journalist om met de situatie dat jouw onderwerp ineens wel erg persoonlijk wordt? Wat betekent dit voor je betrokkenheid bij het project? Of je objectiviteit? Philippus Zandstra laat zien dat deze verstrengeling met het onderwerp een mooi verhaal niet in de weg hoeft te staan. En dat persoonlijke verhalende journalistiek wel degelijk mogelijk is. Welkom in Tinderland.