Terugblik De Meester vertelt: ‘Romy zei: toen je het niet meer begreep, begreep je het’
Soms is een verhaal zó persoonlijk en zó emotioneel dat je als maker een andere band moet aangaan met je hoofdpersoon dan normaal. Stephanie Bakker en Selma Van der Bijl maakten het verhaal in co-creatie met Romy.
Over co-creatie ging deze avond in het Torpedo Theater. Hoe je niet een verhaal maakt óver, maar mét je hoofdpersoon. Het aangaan van zo’n diepe band met hun hoofdpersoon was zowel voor Selma als voor Stephanie nieuw.
Lees het verhaal van Selma, Stephanie en Romy hier.
Voor Selma leende dit onderwerp zich dan ook minder voor een traditionele aanpak. Hoe breng je in beeld hoe ondraaglijk psychisch lijden eruit ziet? Selma volgde Romy 1,5 jaar lang en maakte in totaal zo’n 10.000 foto’s van haar – wat voor Selma nog relatief weinig was voor het aantal keren dat ze Romy zag en wat ze normaal maakt.
Beeldender schrijven
De coverfoto maakte Selma nadat ze Romy al zo’n vier maanden volgde. Ze was al vaak in haar appartement geweest. Op het moment van deze foto had Romy net van het Expertisecentrum Euthanasie te horen gekregen dat haar verzoek tot euthanasie was goedgekeurd. De plek, achter het glas, symboliseert voor Selma het vertroebelende venster dat tussen Romy en de wereld zit. Deze foto had ze zonder al die maanden samen optrekken niet kunnen maken.
De coverfoto. Foto: Selma van der Bijl.
Voor Stephanie betekende de samenwerking met Selma dat ze veel beeldender ging schrijven dan ze normaal zou doen. Als fotograaf is Selma meer gewend om ‘rond te hangen’ met degene die ze fotografeert, waar Stephanie als schrijvend journalist doelmatiger te werk gaat.
Journalistieke discussies
Co-creatie betekende dat Romy vaak meelas en meebesliste hoe het verhaal verteld werd. Want, had ze vanaf het begin duidelijk gemaakt: het was háár verhaal. Soms leidde dat tot journalistieke discussies. Over de melding bij de politie van Romy’s misbruik bijvoorbeeld. Dat moest erin, vond Stephanie. “De lezer mag geen moment gaan denken: zou het wel waar zijn?” Dat was iets wat Romy moeilijk vond. Omdat ze al zolang niet was geloofd.
Bang om het verhaal onder haar eigen naam uit te brengen, was Romy niet. “Ik had het al zo lang als geheim moeten dragen: nu is het tijd om mijn verhaal te delen”, vertelde ze daarover. Stephanie en Selma overwogen om de reacties uit te zetten op sociale media. Stephanie: “Maar Romy zei: nee, dan mis ik ook de mooie reacties.”
Zonder dit proces van co-creatie hadden Selma en Stephanie Romy’s niet verhaal kunnen vertellen. Romy vond het belangrijk dat Stephanie en Selma haar écht begrepen: als zij dat al niet deden, zou niemand haar snappen. Hoe ingewikkeld dat soms ook was. Stephanie: “Romy zei tegen me: toen je het niet meer begreep, toen begreep je het.”