Terugblik De Avonden (nu: De Meester vertelt) | Michael Persson & Gabriel Eisenmeier
Voor het eerst verwelkomden we twee Meestervertellers in het Torpedo Theater: journalist Michael Persson en fotoredacteur Gabriel Eisenmeier van De Volkskrant.
Voor het eerst verwelkomden we twee Meestervertellers in het Torpedo Theater. Journalist Michael Persson en fotoredacteur Gabriel Eisenmeier van De Volkskrant waren onderdeel van het team aan redacteuren dat het verhaal Sterven om te bestaan maakte. Fotograaf Sakir Khader maakte gedurende een aantal jaar foto’s in het vluchtelingenkamp Jenin, en bracht de onmogelijke keuze waar jonge Palestijnen voor staan, en de geweldsspiraal waarin ze belanden, in beeld.
Spanningsboog
Op basis van duizenden foto’s die Sakir in deze periode maakte, maakte Gabriel een eerste selectie, vertelde hij. Dat deed hij op basis van thema’s en kruisverbanden die hij uit de foto’s ontwaardde: kinderen; moeders; strijders; de begraafplaats; het dagelijks leven; en de oorlog. Hij construeerde een verhaal met een spanningsboog, die gedurende het proces nog een aantal keer werd bijgesteld. “We hebben wel gestoeid met de vraag hoe je de spanningsboog intact houdt. Wat voor de hand ligt, is de plek introduceren in het begin. Dat deden we niet, want dat was niet waar ons verhaal echt over ging: dat was de geweldsspiraal in het kamp.” Dus dat werd de opening, vertelde Gabriel.
“Beste bijschriften die je ooit gemaakt hebt”
Toen de eerste verhaallijn stond, zochten Gabriel en zijn team er een auteur bij. Dat moest iemand zijn die goed verhalend kon schrijven, maar zich ook dienstbaar kon opstellen, omdat hij of zij zich enkel kon baseren op de foto’s en informatie die Sakir doorgaf. Die werd gevonden in de persoon van Michael Persson, voor wie dit ook een nieuwe manier van werken was. “Na de feedback op de eerste versie zei Michael: dus je wilt dat ik bijschriften ga maken?”, zegt Gabriel. “Toen zei ik: ja, maar wel de beste bijschriften die je ooit gemaakt hebt.”
Voor Michael voelde het in het begin wel een beetje als een handicap, om alleen met zijn ogen te schrijven. “Als ik er als auteur naartoe was gegaan, was ik naar voetbalveldjes gegaan, naar supermarkten: plekken zoals wij die kennen. Dan ga ik op zoek naar geuren, geluiden, personages, actie. Want ik dacht in eerste instantie: ik wil ook laten zien hoe het gewone leven in het kamp is.” Maar toen besefte hij zich dat hij dat verhaal niet kon maken: en dat het de keuze van Sakir was om de focus daar te leggen waar het het meest acuut was. En dat is bij de mensen, de wapens, de dreiging. Bovendien kon hij op plekken komen waar Michael nooit had kunnen komen. Gabriel vult aan: “Sakir was onze voelsprieten. Hij kan veel beter dan wij aanvoelen wat de essentie is van het verhaal.”
Mooie vlechten
De manier van werken was relatief nieuw en dus een vorm van pionieren: digital first was het uitgangspunt. Daarin is beeld veel prominenter aanwezig. De verhouding tussen tekst en beeld vergelijkt Gabriel wel eens met het maken van een vlecht. “Als alle strengen niet even dik zijn, krijg je geen mooie vlecht. En ik houd van mooie vlechten.” Tekst en beeld kunnen online een dans aangaan, die op papier niet mogelijk is.
Het maken van dit verhaal sterkte Gabriel in zijn vertrouwen om iets aan een schrijvende auteur te vragen. Op het moment dat een idee kun je al met een groter gezelschap bij elkaar gaan zitten om te bedenken: wat worden de narratieve elementen? Hoe meer je er daarvan kan vervlechten, hoe sterker je verhaal wordt. Sterven om te bestaan bewees voor hem dat deze vorm werkt, en dat het binnen de redactie ook geaccepteerd wordt.
